احیاء علوم الدین

نویسنده: ابوحامد محمد غزالی طوسی
به کوشش :  حسین خدیو جم
ناشر: علمی و فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 3463
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 8

مروری بر کتاب

کتاب احیاء علوم الدین مشهور به "احیاء العلوم" یکی از بزرگترین کتابهای دینی و اخلاقی و عرفانی و مواعظ که همیشه در عالم اسلام، اهمیت داشته و مورد توجه علمای شیعه و سنی مذهب بوده است و مهم ترین و جامع ترین و معروفترین کتاب "ابوحامد محمد غزالی".

این کتاب را که غزالی در دوران کناره گیری از تدریس در مدرسه نظامیه، و بعد از بروز دگرگونی های روحی و شوریدگی های فکری و بر اثر انتخاب راه مجاهده و ترک مجادله، در ایام سفر و اقامت چند ساله اش به شام و قدس و حجاز نوشت و حاصل مراقبات صوفیانه و مطالعات عالمانه خود را در آن به یادگار گذاشت، در واقع کارنامه بزرگ غزالی در دوران عزلت و تنهایی اش می باشد.

در طول تاریخ اسلام کمتر کتابی به اندازه احیاء امام محمد غزالی مورد قبول و در عین حال انکار مسلمانان قرار گرفته است، زیرا این کتاب در زمان حیات مولفش در شرق و غرب جهان اسلام از خراسان تا اندلس منتشر شده واز سوی موافقان و مخالفان مورد ستایش و نکوهش بسیار قرار گرفته است. اهمیت کتاب احیاء به حدی است که حتی گفته می شود الهام بخش مولانا جلال الدین در سرودن مثنوی معنوی بوده است. به روزگار فرمان روایی علی بن یوسف بن تاشفین (حدود ۵۰۲ هجری قمری) این کتاب به مغرب و اندلس رسید و با مخالفت و در عین حال جانبداری گروهی از فقهای آن سرزمین مواجه گردید. مخالفان تمام نسخه‌های کتاب را گِرد آوردند و در صحن مسجد قرطبه انباشتند و آتش زدند.

فهرست

فصل اول (ربع عبادات): این فصل در رابطه با پرستش و نماز، اسرار الزکات، روزه، حج، آداب تلاوت قرآن، اذکار و دعوات و کتاب ترتیب الاوراد است.
فصل دوم (ربع عادات): در رابطه با آداب و رسوم اجتماعی از قبیل آداب خوردن، کسب و کار، حلال و حرام، نکاح، آداب برادری و اخوت، عزلت، سفر، امر به معروف و نهی از منکر، آداب السماع و الوجد، معیشت و اخلاق النبوه.
فصل سوم (ربع مُهلکات): کتاب شرح عجائب قلب، ریاضت نفس، شهوت‌ها، آفات زبان، در مذمت غضب و حِقد و حسد، مذمت دنیا، مذمت بخل و حب مال، مذمت جاه و ریاء، مذمت کبر و عُجب و غرور.
فصل چهارم (ربع مُنجیات؛ آنچه مایه رستگاری است): کتاب توبه، صبر و شکر، خوف و رجاء، فقر و زهد، توحید و توکل، محبت و شوق و انس و رضا، نیت و اخلاص و صدق، مراقبه و محاسبه، کتاب الفکر، کتاب ذکر الموت و مابعده.