آوایی از ژرفا

آوایی از ژرفا

نویسنده: میرجلال الدین کزازی , محمدرضا ارشاد
ناشر: معین
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 297
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

گفت و شنودهای محمدرضا ارشاد با میرجلال الدین کزازی در پدیدارشناسی زبان پارسی

این سومین گفت و گوی دراز دامان من است. دو گفت و گوی دیگر در دو کتاب از این پیش به چاپ رسیده است؛ اما در هیچ کدام از آن رشته گفت و گوها، من تا بدین پایه که در گفت و گوها با شما، جهان درون خود را کاویدم و شناختم، با اندیشه هایی در ذهن خویش آشنا شدم که بر من پوشیده می ماندند، نتوانستم به شناخت از خویشتن برسم.

پرسشهای شما که بیشتر نغز بود و هوشمندانه و ژرفکاوانه درهایی را در نهاد و اندیشه من گشود که تا این زمان بر من ناگشوده مانده بود. این شناخت را من در گرو آن پرسشها می دانم. به راستی آن چنان که همواره به دانشجویان خود می گویم، هر پاسخی در پیوند است با پرسش، پیوندی ناگزیر.

اگر پرسش نغز باشد و باریک و اندیشه خیز پاسخی اندیشمندانه، باریک، نغز را در پی می تواند آورد. من آنچه را به دانشجویان می گفتم در کردار، از رهگذر این گفت و گوها آزمودم. از همین روست که این تلاش فرهنگی خوشایند و پسندیده من افتاده است.

 از هنگام آشنایی با کتابها و نوشته های دکتر کزازی شیوه رویارویی وی را با پرسمانهایی که در روزگار ما به زبان فارسی گره خورده اند، آشکارا متفاوت تر از دیگرانی که نامشان در این پیشگفتار آمده است یافتم. این جدایی و دگرسانی پیش از هر چیز به دانش گسترده و ژرف دکتر کزازی از فرایند دگرگونیهای تاریخی زبان فارسی در قلمروهای نظم و نثر بر می گردد.

این امر سبب شده تا وی با پسندی زیباشناختی گام در کانون پر تب و تاب گفتمان بهکرد (اصلاح) زبانی بگذارد. سره گرایی یا ناب گرایی زبانی دکتر کزازی را می توان همزمان دانشورانه، زیباشناسانه، همدلانه و اندکی بازیگوشانه خواند. پیوند کزازی با زبان فارسی، پیوندی است هستی شناختی. زبان فارسی برای وی خانه ای را می ماند که پاره های هستی وی به آن بسته بوده و تو گویی آرامش و آسایش خود را از آراستگی، زیبایی، نغزی و دل آویزی این خانه می گیرد.

در این کتاب که گفت و شنودهای محمدرضا ارشاد با دکتر میرجلال الدین کزازی است درباره این موضوعات صحبت شده است: چیستی زبان، خاستگاه زبان: زبان، ناخودآگاهی و خودآگاهی، ابزار خودآگاهی، خار دیوار رزان، ترازمندی درونی، بنیانهای منش ایرانی، خُنیای زبان، در آن سوی «آن»، نابگرایی زبانی، روزگار چاره سازی، فرایند فردیت یابی ایرانی، انگیختن جهان خفته، نوگرایی ایرانی، گذار سرشتین زبان، رستاخیز زبانی، آگاهی ناخرسند، جادوی زبان و شاعرانگی هستی، بر بستر انگیزه ها و آماجها.