آخرین ماموریت

نویسنده: معزالدین مهدوی
ناشر: بهمن
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 240
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1342 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

سفرنامه بلوچستان و بنادر

اوضاع کرمان و بلوچستان و بنادر ؛ مصور

شهر سیستان با مرکزیت زاهدان، در گذشته و امروز از شهرهای مهم ایران به شمار می‌آمده و البته دگرگونی‌های فراوان مرزی به خود دیده است. آخرین تقسیم‌بندی مربوط به عهدنامه پاریس به شمار می‌آید که آنجا را به دو قسمت سیستان ایران و سیستان افغانستان تقسیم کرده است. سیستان هرچند در گذشته یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی ایران بوده، با داشتن آب فراوان و خاک حاصل‌خیز، به انبار غله ایران شهرت داشته، اما امروزه به دلیل خشکسالی‌های پیاپی، بی‌رمق شده، به ویژه که آب دریاچه هامون کاملا خشک شده است. سرزمین سیستان با این وجود، دیدنی‌های فراوان تاریخی و ویرانه‌های شهرها و روستاهای قدیمی خود را برخلاف جاذبه‌های طبیعی‌اش حفظ کرده است. 

سیستان و بلوچستان از دو ناحیه سیستان (زابل و شهر های شمال استان) و بلوچستان (خاش تا چابهار) تشکیل شده‌است. سرزمین اساطیری سیستان که قسمت شمالی استان را در برمی گیرد، در کتاب اوستا، یازدهمین سرزمینی است که «اهورامزدا» آفریده. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی می‌باشد. تاریخ نگاران سیستان را به گرشاسب، یکی از نوادگان کیومرث نسبت داده‌اند.

نام سیستان از نام اقوام آریایی «سکا» اخذ شده‌است. «سکاها» در حدود سال ۱۲۸ قبل از میلاد، سیستان را به تصرف خود درآورده و در پهنه آن استقرار یافته‌اند. «نیمروز» نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شهرهای سیستان را به پهلوانان اسطوره‌ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت داده‌اند. زمانی سیستان جزو متعلقات دولت ساسانی به شمار می‌آمد که به دست اردشیر بابکان فتح شد و در سال ۲۳ هجری قمری، مسلمانان عرب این سرزمین را فتح کردند.

قلعه ناصری در ایرانشهر
اولین فرمانروای معروف ایرانی این سرزمین بعد از اسلام، «یعقوب لیث» صفاری بود. همچنین یعقوب لیث صفاری پس از شکست اعراب زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی کشور اعلام کرد بعد از صفاریان، سامانیان، غزنویان و سلجوقیان نیز هر یک، مدتی در این سرزمین فرمان رانده‌اند.

سرزمین سیستان دارای مکان‌های باستانی و دیدنی فراوانیست مانند کوه خواجه که نام دیگر آن به زبان پهلوی (اوشیدا) است و به معنای کوه ابدی است. این کوه تنها بلندی دشت سیستان است و مورد تقدس زرتشتیان هم قرار دارد زیرا آنان بر این باورند که پیامبر دین زرتشت از آنجا ظهور می‌کند. کوه خواجه از سه سلسله زمانی در خود آثاری بجا دارد از سه سلسله اشکانیان ساسانیان و حکومت‌های اسلامی بعد از آن.

سرزمین بلوچستان که یونانی‌ها آن را «گدروزیا» نامیده‌اند. در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» یا «ایرینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این کلمه با کلمه «مکا» کلمه‌ای پدید آمد که به مرور زمان به مکران تبدیل شد.