در این مقالات آزادی و انقلاب در نهضت کارگری ایران و تحولات سیاسی کشور در سال‌های پس از جنگ اول جهانی و آغاز قدرت‌گیری رضاخان سردار سپه بررسی و تبیین شده است .در مقدمه کتاب، سرگذشت روزنامه حقیقت و شرح حال پیشه‌وری آمده و در پایان، شرح حال سیدمحمد دهگان مدیر روزنامه حقیقت و توضیحات گردآورنده مقالات و فهرست اعلام درج شده است.

در سال‌های بعد از جنگ اول جهانی، در یکی از دوره‌های کوتاه آزادی‌های سیاسی که چندی بعد با تحکیم پادشاهی پهلوی به سر آمد، فضای مطبوعاتی کشور عرصه‌ی طرح و بحث طیف گسترده و متنوعی از آراء اجتماعی و سیاسی قرار گرفت. عرصه‌ای که در آن، مقالات و نوشته‌های میرجعفر پیشه‌وری در روزنامه‌‌ی حقیقت- محتوای اصلی این کتاب- هم از لحاظ موضوعی، بحث آزادی و انقلاب در نهضت کارگری به طور اخص و تحولات سیاسی کشور در آن سال‌ها به‌طورکلی، و هم از نظر شیوه‌ی بحث و انسجام نهفته در آن، مجموعه‌ی شاخص و شایان‌توجهی است.

میرجعفر جوادزاده خلخالی یا سید جعفر پیشه‌وری سیاستمدار، روزنامه‌نگار و مبارز انقلابی کمونیست ایرانی بود. او نخست وزیر حکومت ملی آذربایجان و مؤسس فرقه دموکرات آذربایجان بود. او کمیسر امور خارجه جمهوری گیلان بود. پیشه وری از بنیانگذاران و عضو کمیته مرکزی حزب عدالت در باکو، از مؤسسین حزب کمونیست ایران در نخستین کنگره آن و دبیر مسؤول تشکیلات این حزب در تهران بود.

...ایران باید یک دولت مستقل ملی به تمام معنا داشته باشد و سعی بکند طایفه بازی و ایل بازی را از بین ببرد. تمام افراد ملت را در زیر یک بیرق و یک قانون تمرکز بدهد. هر کسی بر خلاف این رفتار بکند خائن است. مردان میهن پرست هرگز به تضعیف کشور خود اقدام نمی‌کنند و هیچ وقت راضی نمی‌شوند بر خلاف قوانین کشور خود رفتار نموده و هم میهنان خود را آزار بدهند و مرکزیت کشور خود را متزلزل سازند.

مردان شرافتمند از بالای سر کشور خود با بیگانگان رابطه نمی‌زنند. در خطرناک ترین موقع‌ها بر علیه دولت مرکزی بر نمی‌خیزند و برای احقاق حقوق مشروع یا ادعاهای نامشروع خود از راه دزدی و غارتگری و شورش و بلوا اقدام نمی‌کنند. ارتجاع بین المللی از وحدت ایران خوشش نمی‌آید و سعی می‌کند در پیکر ایران دولت‌های کوچک به وجود بیاورد...