آثار الباقیه عن القرون الخالیه

نویسنده: ابوریحان بیرونی
به کوشش: عزیزالله علیزاده
ناشر: فردوس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 560
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

این کتاب مطالعه تطبیقی تقویم‌های فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون، درهم‌بافته با ریاضیات، نجوم، اطلاعات تاریخی، به همراه کاوش در سنن و مذاهب ملت‌های گوناگون است.

آثارالباقیه، درگاه‌شماری و جشن‌های مللی چون ایرانیان (سغدیان، خوارزمیان، فارسیان، مانویان، صابئان)، یونانیان، یهودیان، عیسویان، هندوان و اعراب است. در چاپ حاضر، نه تنها در متن «آثارالباقیه عن القرون الخالیة ابوریحان» کاهشی صورت نگرفته، بلکه سه مورد ذیل نیز به آن اضافه شده است: ذکر نشانی و اعراب‌گذاری 59 آیة قرآن؛ فهرست اعلام شامل اسامی اشخاص، فِرَق، اماکن جغرافیایی و کتاب‌ها؛ لغت‌نامه‌ای شامل 350 واژه و عبارت مشکل.

آثار الباقیه در سال ۳۹۰ تا ۳۹۱ هجری به پایان رسید و جزو نخستین آثار بیرونی است که تقریباً در بیست سالگی او توسط دربار قابوس در گرگان گردآوری شد. نسخه‌ای از این کتاب به خط ابن الکتوبی و متعلق به اوایل قرن چهاردهم میلادی در زمان فرمانروایی ایلخانان، اکنون باقی مانده‌است که در کتابخانه دانشگاه ادینبورگ نگاه‌داری می‌شود. این نسخه شامل ۲۵ نگاره‌است که در نسخه باقی‌مانده دقیق دیگری متعلق به قرن هفدهم میلادی در دوره عثمانی نیز وجود دارد.

به گفته ابوریحان بیرونی مثلثات را مسلمانانی که بیشتر ایرانی بودند در طول سده دوم و سوم و قرن طلایی چهارم ساختند و این علم را در دنیا از خویش یادگار گذاشتند و کار من تنها این بوده است که طرز بنای این علم را به گمان خویش فهمیده ام و به علمای ریاضی جهان تقدیم می دارم .