- موجودی: درحال حاضر موجود نمی باشد
- مدل: 112316- 23/7
- وزن: 2.00kg
- UPC: 165
آتشکده آذر
نویسنده: لطفعلی بیک آذربیگدلی
باهتمام : سیدجعفر شهیدی
ناشر: موسسه نشر کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 630
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1337 - دوره چاپ: 1
کمیاب - کیفیت : درحد نو
مروری بر کتاب
تذکره شعرای فارسی زبان تا آخر قرن دوازدهم هجری
گراور از روی نسخه سنگی بمبئی
شاعرانی که در این کتاب آمده است و نیز ضبط اشعار آنان مورد بررسی دقیق قرار گرفته باشد؛ زیرا تصحیح دیوان یک شاعر نسبتا معروف و فراهم آوردن مدارک غیرقابل جرح برای شناساندن احوال او مدتی بیشتر از ششماه و بلکه یکسال می خواهد...لطفعلی بیگ بن آقاخان بیگدلی متخلص به آذر، نویسنده و شاعر معروف عهد افشاریه و زندیه در سال 1134 هجری قمری در اصفهان بدنیا آمد. پدر وی آقا خان ازبزرگان طایفه شاملو بود و مقارن فتنه افغان والدینش او را به اجبار به قم بردند.
لطفعلی پس از چهارده سال اقامت در این شهر، در بدو جلوس نادر شاه به دلیل اینکه پدرش به حکومت لار و بنادر خلیج فارس انتخاب شده بود به شیراز سفر کرد.لطفعلی پس از فوت پدر به زیارت حج رفت و پس از بازگشت در اصفهان اقامت گزید. وی مدتی در خدمت عادل شاه افشار سمت مستوفی و نویسنده داشت و پس ازروی کار آمدن سلسله زندیه در گوشه عزلت به نویسندگی و شاعری پرداخت. این شاعر توانا سرودن شعر را در بیست سالگی آغاز کرد و نخست تخلص والد وسپس نکهت و عاقبت آذر را برگزید و در کنار شعرایی نظیر هاتف اصفهانی ، میر مشتاق،رفیق اصفهانی و صباحی کاشانی در شمار شعرای طراز اول زندیه قرار گرفت.
وی ازشاعران پیشگام نهضت بازگشت ادبی به سبک عراقی بود و اشعار خود را در این سبک می‌سرود. دیوان اشعار وی حاوی هفت هزار بیت بود که در تاراج اصفهان از بین رفت. این شاعر بزرگ در سال 1195 هجری قمری در قم درگذشت. بزرگ‌ترین اثر ادبی لطفعلی بیک آذر بیگدلی که از آن طریق به شهرت زیادی دست یافت کتاب آتشکده آذر بود که به نام کریم‌خان نوشته شده است.بخش اعظم این کتاب در مورد شعرای ایرانی پیش از شاعر است که در منتهی شهرت خود بوده‌اند و اسامی آنها به ترتیب اسامی شهرها و کشورهای زادگاهشان تنظیم شده است. نویسنده همچنین به شرح حال شصت تن از معاصران خود پرداخته وطی یک بررسی کوتاه تاریخی‌مصیبت‌هایی را که در طی پنجاه سال از حمله افاغنه تا آسایش کریم خان زند بر ایران واردآمده است را شرح می‌دهد و به فقدان شعرا و ادیبان این دوره اشاره می‌کند:(تفریق بال واختلال حال بحدیست که کسی را حال خواندن شعر نیست تا به گفتن شعر چه رسد.)
دردا! که دوای دردپنهانی ما.
افسوس!که چاره ی پریشانی ما.
در عهده ی جمعی ست که پنداشته اند.
آبادی خویش را ز ویرانی ما.
(صافی اصفهانی)
***
ای آتش عشقت به دلم سوز امروز.
وی سوز تو در جان غم اندوز امروز.
گفتی که:بگوچه روز خونت ریزم؟
قربان سر تو گردم،امروز،امروز.
(طوفان مازندرانی)
***
شب عیش وشامانی،بگذشت وسالهاشد.
چه شبی تو ای شب غم!که تو راسحرنباشد؟
(مولانامانی)
***
برسینه ات ای کاش نهم سینه ی خود را.
تا دل به توگویدغم دیرینه ی خود را
(کلوعلی شیرازی)
***
آفاق را گردیده ام،مهربتان ورزیده ام.
خوبان فراوان دیده ام،اما....توچیز دیگری.
(امیرخسرودهلوی)
***
هوشم نه موافقان وخویشان بردند.
آن کج کُلَهان مو پریشان بردند.
گویندچرا تو دل بدیشان دادی؟
والله که من ندادم،ایشان بردند.
(امیرخسرودهلوی)
***
باز آی وبه کُنج فرقتم،فرد نگر.
وز درد فراق،چهره ام زرد نگر.
از مرگ دوای دردخود می طلبم.
بیمار نگر،دوا نگر،درد نگر.
***
به فردا داده امشب وعده و،خون می خورم زین غم.
که آید از کجا فردا و باشد درکجا امشب؟
(صهبای قمی)
***
تا ماه رسیده آهم امشب.
آه ار نرسدبه ماهم امشب.
بی ماه رخش نخفت چشمم.
ای ماه تویی گواهم امشب.
هجران تو رانده دوشم از بزم.
من آمده عذرخواهم امشب.
(رفیق اصفهانی)
***
قاضی چو زنش حامله شد زار گریست.
گفتا ز سر کینه که:این واقعه چیست؟
من پیرم و....ر من نمی جنبدهیچ.
وین قحبه نه مریم ست،این بچه زکیست؟
(مهستی گنجوی)
***
هرلحظه ز من روایتی می شنوی.
وز قصه ی من شکایتی می شنوی.
سوز دل من فسانه می پنداری.
من مُردَم و توحکایتی می شنوی.
***
از روز فراق تو چه گویم که چه روزست؟
روز یست که از وی به شب تار گریزند.
(ملکی همدانی)
آذر در تألیف این اثر بزرگ سی سال وقت صرف کرد.آذر بیگدلی (لطفعلی بیگ بن آقاخان بیگدلی شاملو متخلص به آذر) تألیف آتشکده آذر را در ۱۱۷۴ هجری قمری (۱۷۶۱ میلادی) به نام کریم‌خان زند آغاز کرده و تا ۱۱۹۳ به تکمیل آن مشغول بوده است. آتشکده ترتیب جغرافیایی دارد و بیشتر آن بر حسب کشورها، ایالتها و شهرها تنظیم یافته و مشتمل است بر اشعار شاهان، شاهزادگان، امیران و شاعران آذربایجان، خراسان، طبرستان، استراباد، گرگان، عراق عرب و عجم، فارس، بلخ، خوارزم، ماوراءالنهر، دکن، دهلی، کشمیر، و نیز بانوان شاعر، شاعران معاصر نویسنده و گلچینی از اشعار خود او و گزیده‌ای از مثنوی یوسف و زلیخا.پژوهشگران را درباره چگونگی فراهم آمدن این کتاب گفت‌وگوست.
احمد گلچین معانی آتشکده را با خلاصه الاشعار و زبده الافکار، نگاشته تقی‌الدین کاشی سنجیده و به این نتیجه رسیده است که گرچه آذر مدعی است که شخصاً به گزینش اشعار شاعران پرداخته ولی آنچه در آتشکده در مورد شاعران پیشین تا اوایل سده یازدهم آمده خلاصه ناچیزی از آن تذکره بزرگ است. درباره معیار انتخاب اشعار هم قضاوتها متفاوت است. با اینهمه، آتشکده دارای فوائد تاریخی مهم است و از منابع تذکره‌نویسان دوره‌های بعد به شمار می‌رود.
فهرست
ابن محمود غزنوی
ابن یمین
اتابک سعد
انیسی شاملو
بهرام میرزای صفوی
جذبی کرد
جزوی جغتایی
حالتی ترکمان
طغرل سلجوقی
طفیلی جزایری
عمادلر
فرصت
گرامی
میلی ترک
وفایی کرد
همایون شاه
و ..
