HISTORY OF BOOKS AND THE IMPERIAL LIBRARIES OF IRAN

HISTORY OF BOOKS AND THE IMPERIAL LIBRARIES OF IRAN

نویسنده: رکن الدین همایون فرخ
ناشر: وزارت فرهنگ و هنر
زبان کتاب: انگلیسی
تعداد صفحه: 182
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو _ نو ؛ واجد تصویر خانواده پهلوی ابتدای کتاب

مروری بر کتاب  

جلداول

تاریخ کتاب و کتابخانه های شاهنشاهی ایران

تمام گلاسه ، مصور

شرحی درباره سارویه کهن دژ وکتابهایش و اطلاعاتی درباره دادن کتاب درعهد داریوش بنابه اسناد تاریخی، حمله اسکندر،کاوشهای علمی در "اوران" و "نسا" وکوشش هایی درزمینه نگارش درعهد اشکانیان انجام می‌شد، بررسی دینکرات‌نامه، معرفی آثارادبی باقیمانده ازعهد اشکانیان، هنردوره اشکانی ـ کوششهایی که ساسانیان در زمینه جمع‌آوری کتاب و ایجاد کتابخانه‌ها انجام داده‌اند، کتابهای باقیمانده از دوران ساسانیان.

در سال 350 هجری قمری قسمتی از بنای اندرونی جی «سارویه» ویران شد و اطاقی در آن پدید گشت که در آن اطاق پنجاه عدل کتاب وجود داشت، این کتابها را در روی پوست نوشته بودند و خط آن از خطوطی بود که تا آن تاریخ مردم چنان خطی ندیده بودند، هیچکس نمی‌دانست چه هنگام این کتابها را در آن مکان جا داده بودند، تا اینکه کتابی از ابومعشر (بلخی) منجم بنام اختلاف الزیجات بدست آمد و در آن چنین نوشته شده بود:

پادشاهان ایران بی‌اندازه به حفظ و نگاهداری دانشهای بشری توجه و علاقه مبذول می‌داشتند و به همین منظور برای نگاهداری آنها از گزند حوادث و آفات سماوی و ارضی اوراقی برگزیدند که در برابر گذشت زمان ایستادگی می‌کرد و از عفونت و پوسیدگی مصون می‌ماند. این اوراق پوست درخت خدنگ بود که آن را توز می‌نامیدند.

مردم کشورهای هندوستان و چین و همچنین دیگر کشورهای مجاور ایران زمین از ایشان در این کار پیروی‌کردند و توز را برای نوشتن برگزیدند، پوست خدنگ بسیار نرم و انعطاف‌پذیر بوده ضمناً محکم و بادوام است و می‌تواند سالیان دراز پایدار بماند و از همین رهگذر است که آن را در وتر کمان هم بکار می‌برند.

پادشاهان ایران پس از اینکه دانشهای گوناگون را بر روی پوست توز نوشتند، پی جوی آن شدند که در روی زمین شهری و مکانی بیابند که خاک آن به زودی فاسد نشود و زلزله‌خیز نباشد و از خسوف برکنار بماند، این بود که، پس از جستجوی فراوان سرانجام در زیر آسمان شهری که واجد این خصوصیات بود یافتند و آن شهر اصفهان بود، و در اصفهان نیز، بخشی بهتر و پسندیده‌تر از بخش جی برای تأمین این منظور بنظر نیامد.

در دوران هخامنشیان و حتی قبل از ایشان در ایران کتابخانه‌هایی به منظور حفظ افکار و اندیشه دانشمندان وجود داشته و این کتابخانه‌ها در اختیار بخردان و دانایان و دانش‌پژوهان قرار می‌گرفته است.

با بدست آمدن لوح‌های گلی در کاخ‌آپادانا که نشانه‌ایست از کتابخانه شاهنشاهی هخامنشی و توجه به مطالبی که مورخان درباره ترجمه آثار ایرانی بوسیله اسکندر مقدونی و نقل آنها به کتابخانه‌های اسکندریه نوشته‌اند همه موید این است که در زمان هخامنشیان در ایران کتابخانه‌های بزرگ وجود داشته است.